Bebeklikte, emekleme döneminden yürüme dönemine geçildiği anlardan itibaren ayakkabı seçimi ayak sağlığında etkili olmaya başlar. Ayakları korumak için kullanılan ayakkabıları alırken çoğu zaman sadece görselliğine ya da fiyatına dikkat edilir. Bazen de küçük çocuklar için ayak numaralarından 1-2 numara büyük ayakkabı tercih edilir. Tüm bu yüzeysel tercihler aslında ayak sağlığı ciddi oranda tehdit eder. Büyük alınan çocuk ayakkabıları ayakları tam olarak kavramadığı için ciddi oranda gelişim bozukluğuna sebep olmaktadır. Sadece maddi ve estetik kaygılarla seçilen ayakkabılar çocuklarda gelişim bozukluğuna sebep olduğu gibi yetişkinlerde de mantar, tırnak batması, nasır gibi rahatsızlıklara sebep olur. Ayakkabı seçiminde kumaş, renk, materyal gibi tercihini etkileyen detayların dışında dikkat edilmesi gereken en önemli şey taban rahatlığıdır. Taban çeşidine göre ortopedik tabanlık veya anatomik tabanlık tercih edilmektedir. Bu iki taban türü çoğu zaman birbiriyle karıştırılır ama yapısal olarak birbirinden keskin çizgilerle ayrılır.
Ortopedik tabanlı ayakkabılar insanların ayak sağlığını korumada önemli bir rol oynar. Ayak sağlığından dolayı hayat kalitesi olumsuz etkilenen insanlar, özellikle ortopedik tabanlı ayakkabılar tercih etmelidirler. Ortopedik tabana sahip ayakkabılar, çeşitli sebeplerle ayak rahatsızlıkları olan insanlar için tasarlanmıştır. Genellikle uzman ortopedistler tarafından tedaviyi desteklemesi amacıyla yetişkinlere tavsiye edilir. Bu tabana sahip ayakkabılar vücut ağırlığının ayaklara eşit dağılmasını sağlayarak omurgaya yapılan baskıyı azaltır. Ayak bileklerinde meydana gelen baskı ve zorlamayı minimuma indirerek hareket kabiliyetini artırır. Ortopedik tabanlı ayakkabı tercih edileceği zaman, kişinin kendine en uygun olan modeli seçebilmesi için dikkat etmesi gereken hususlar bulunur. Bunlardan bazıları şunlardır:
• Ayakkabı tercihi için kesinlikle bir uzman doktor görüşü alınmalıdır.
• Ortopedik tabanlı ayakkabı tercih edilirken kişinin ayak yapısına tam uyan numara olmasına dikkat edilmelidir. Büyük ya da küçük numara alınmamalıdır.
• Kullanılan malzemenin kalitesine dikkat edilmelidir. Ürünün vadettiği özellikleri karşılayıp karşılamadığı ve kalite belgelerinin eksiksiz olup olmadığı kontrol edilmelidir.
• Ortopedik tabanlı ayakkabı kullanımına rağmen ayaklarda yaşanan ağrı gibi sorunlarda uzman görüşü alınmalıdır.
• Ayakkabıların sık kullanıldığı göz önünde bulundurularak, dayanıklı materyallerden üretilen ürünler tercih edilmelidir.
• Kullanım amacına uygun olarak estetik özellikleri ve yapısal özellikleri kişinin kendi tercihi doğrultusunda şekillenebilir. Örneğin spor için kullanılacaksa performansı nasıl etkileyeceği ya da hava sirkülasyonu sağlaması kriter olarak değerlendirilebilir.
Anatomik tabanlı ayakkabılar özellikle çocukların ayak sağlığı için tavsiye edilen taban yapısına sahip ayakkabılardır. Özellikle bebeklerde ilk adım ayakkabısı olarak anatomik tabanlı ayakkabılar tercih edilir. Yapısal olarak yumuşaktır ve giyildiği zaman ayağın şeklini alır. Anatomik tabanlı ayakkabı seçilirken dikkat edilmesi gereken unsurlar şunlardır:
• Yeni yürümeye başlayan çocuklar için tercih ediliyorsa, modelin görselliğinden ziyade yapısal özellikleri dikkate alınmalıdır.
• Yuvarlak burunlu, yumuşak tabanlı ve ayak yapısına göre tam numara olan modeller tercih edilmelidir.
• Malzeme olarak sert materyaller yerine yumuşak materyal kullanılan ürünler tercih edilmelidir.
• Seçilen model ilk adım ayakkabısı olarak tercih edilecekse ayakkabının yanlardan ve arkadan açık olmamasına dikkat edilmelidir.
• İç ve dış yapısının hakiki deri olması tercih edilmelidir.
• Anatomik tabanlı ayakkabılarda, burun ve ayak topuğu kısmının yumuşak pedlerle desteklenmesine dikkat edilmelidir.
onuç olarak ortopedik tabanlı ayakkabılar ve anatomik tabanlı ayakkabılar, ihtiyaç doğrultusunda kişiler tarafından tercih edilir. Görsel olarak belirgin farkları olmasa da yapısal olarak değişiklik gösterirler. Doğru kullanımda özel olarak seçilen ayakkabıların kişilerin hayat kalitesini önemli ölçüde artırdığı gözlemlenir. Düzenli kullanımlarda belirlenen tedavinin sürecini olumlu destekler. Ortopedik taban genel olarak yetişkinlere önerilirken anatomik taban çocuklara ve bebeklere daha uygundur. Yapısal olarak en büyük farkları ise, anatomik tabanın ortopedik tabana göre daha yumuşak olmasıdır.
